ارتباط جنگ و آنارشی؛ نقد دووجهی آنارشی ـ سلسله‌مراتب بر مبنای شاهنامه(1)

هدف این مقاله بررسی رابطه جنگ و آنارشی است. بدین منظور، ابتدا مناظره بین متفکران روابط بین‌الملل در این رابطه نشان داده می‌شود. دوم، نگاه «هابزی»ِ حاکم بر اندیشة روابط بین‌الملل، تصنع قرارداد، دووجهی سلسله‌مراتب ـ آنارشی و وضعیت ـ ساختار آنارشیک بر مبنای اندیشه فردوسی به چالش کشیده می‌شود. سوم، با بررسی مفهوم جنگ در شاهنامه و نمونه‌های آن نشان داده می‌شود که پیش از هر چیز نیت کارگزاران جنگ در آغاز آن اثرگذار است. چهارم، با تمرکز بر رویکرد کارگزارمحور فردوسی و تأکید وی بر مفهوم «خرد» تلاش می‌شود راهکاری برای تحدید جنگ ارائه شود. در پایان، با جمع‌بندی مطالب به احتمال و قابلیت کاربرد دیدگاه فردوسی در روابط بین‌الملل معاصر اشاره می‌شود.